-
1 культуралы
прил.1) культу́рный, поря́дочный, прили́чный (о человеке, его поведении в обществе)культу́ралы кеше — культу́рный челове́к
2) см. культурадагы3) в знач. нареч.; редко культу́рноүз-үзеңне культу́ралы тоту — вести́ себя́ культу́рно
-
2 культуралы ҡытай сәтләүеге
арахис культурный -
3 мосафир
сущ.; книжн.1) пу́тник; прохо́жий; прое́зжий; путеше́ственник; пассажи́рмосафирларга культуралы хезмәт күрсәтү — культу́рно обслу́живать пу́тников (прое́зжих, пассажи́ров)
2) стра́нник; пало́мник; тури́ст -
4 түбән
1. прил.1)а) ни́зкий, низкорасполо́женный, низкоопу́щенныйтүбән болытлар — ни́зкие облака́
б) ни́зкий (о ценах, сортах и т. п.)түбән бәяләргә — за ни́зкие це́ны
в) перен. ни́зкий, сво́йственный необразо́ванным лю́дям; вульга́рныйтүбән зәвыкъ — ни́зкий вкус
түбән культуралы — низкокульту́рный
г) перен. ни́зкий, по́длый, не зна́ющий че́сти, че́стноститүбән җан — ни́зкая душа́
түбән сүзләр — ни́зкие слова́
2)а) ни́жнийтүбән агым — ни́жнее тече́ние
түбән тартма — ни́жний я́щик
түбән катлам — ни́жний слой
б) ни́зменный, пони́женныйтүбән җир — пони́женное ме́сто
3) перен.; прост. ни́зменный; живо́тныйтүбән дәртләр — ни́зменные стра́сти
түбән ләззәт — ни́зменное наслажде́ние
4) тех.; биол. пони́женныйтүбән тишелеш — пони́женная всхо́жесть
5) разг. в отдельных выраж. мла́дшийтүбән офицерлар — мла́дшие офице́ры
6) перен.а) неквалифици́рованныйтүбән белгеч — неквалифици́рованный специали́ст
б) нека́чественный; низкопро́бныйтүбән товар — нека́чественный това́р
7) перен. ни́зкий (о голосе, температуре и т. п.)2. нареч.1) в разн. знач.а) ни́зкотүбән төшү — ни́зко опуска́ться
б) ни́зко-түбән сыйфатлы — низкока́чественный
түбән төзелешле — низкоорганизо́ванный ( об организмах)
2) прост. вниз3. сущ.в притяж. ф. или в косв. п.1) низ; подно́жиетау түбәне — подно́жье горы́
тау түбәненә — вниз по скло́ну, к ни́зу горы́
2) низо́вье (реки́)Идел түбәненә — к низо́вьям Во́лги
3) низы́ (нижние слои, прослойки общества); из низо́в, из массбез түбәннән күтәрелдек — мы подняли́сь с низо́в
4) перен. низ; ни́зкое, ни́зменное положе́ниетүбәнгә тәгәрәгәнсез — вы скати́лись вниз ( по служебной иерархии)
•- түбән тәңгәл
- түбән дәрәҗә
- түбән стиль
- түбәннән югарыга кадәр••түбән авыл этләре өрү — о чу́встве го́лода, о жела́нии пое́сть (букв. лай соба́к ни́жней дере́вни)
-
5 югары
1. нареч.1) вверхюгары менү — поднима́ться вверх
балыклар югары үрли — ры́бы поднима́ются вверх ( по течению)
сакалын югары тырпайту — вы́ставить бо́роду вверх
2) ввысьюгары күтәрелү — поднима́ться ввысь (перен. возвыша́ться/возвы́ситься)
3) ве́рхом, по́верхусм. тж. югартынкошлар бүген югары оча — сего́дня пти́цы летя́т ве́рхом (высоко́)
4)а) вы́ше ( о числах)егермедән югары саннар — чи́сла вы́ше двадцати́
б) ста́рше ( о поколениях)җиде буын югары — ста́рше на семь поколе́ний
5) вы́ше ( в определённом отношении)аң ягыннан югары тору — стоя́ть высоко́ ( относительно кого), вы́ше по у́ровню созна́ния
2. прил.бөек кешеләрнең максаты шәхси мәнфәгатьләрдән югары — це́ли вели́ких люде́й вы́ше ли́чных интере́сов
1) ве́рхний (в абстрагированных знач.)югары агым — ве́рхнее тече́ние
2) верхо́вныйюгары хакимият — верхо́вная власть
югары совет — Верхо́вный сове́т
югары командалык (командачылык) — верхо́вное кома́ндование
3) вы́сшийа) в знач. гла́вный, основно́й (о законе, правиле, идее)б) соверше́нный, дости́гший соверше́нства ( об искусстве); наибо́лее сло́жныйюгары математика — вы́сшая матема́тика
югары пилотаж — вы́сший пилота́ж
нерв эшчәнлегенең югары тибы — вы́сший тип не́рвной де́ятельности
югары осталык (квалификация, класс) — вы́сшее мастерство́ (квалифика́ция, класс)
в) вы́сший, госпо́дствующийҗәмгыятьнең югары катламы — вы́сший слой о́бщества
4) вы́сшийа) диал.; в знач. высокорасполо́женныйб) диал. облада́ющий значи́тельной высото́й, вышино́йсм. биекв) дости́гший большо́го разви́тия; намно́го превосходя́щий сре́дний у́ровеньюгары бәя — высо́кая цена́
югары күрсәткечләр — высо́кие показа́тели
югары дәрәҗәдә — в высо́кой сте́пени
г) уважа́емый, це́нный; дости́гший соверше́нства; возвы́шенный; торже́ственныйюгары хисләр — высо́кие чу́вства
д) прести́жныйюгары бүләк — высо́кая награ́да
югары титул — высо́кий ти́тул
югары дәрәҗә — высо́кий чин
е) в составе устойчивых сочет. с прил. на -лы/-ле: высоко-, ( изредка) выше-югары вольтлы — высоково́льтный
югары культуралы — высококульту́рный
югары сыйфатлы — высокока́чественный
югары җитештерүчәнлекле — высокопроизводи́тельный ( труд)
•- югары белем
- югары гыйлем
- югары даирәләр
- югары стиль
- югары уку йорты
- югары фикердә
- югарыда әйтелгән
- югарыда күрсәтелгән
- югарыдан карау
- югарыдан килгән
- югарыдан төшерелгән
- югарыдан очу
- югарыдан узу
См. также в других словарях:
чүп — I. 1. Өйдә, урамда һ. б. ш. урыннарда була торган ташландык, кирәкмәгән вак төяк кисәкләр, калдыклар 2. Берәр нәрсәне эшкәрткәндә барлыкка килгән вак кисәкләр, вак калдык. Нәр. б. бер кечкенә кисәге, бөртеге; кечкенә бер чит нәрсә күзгә чүп керү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Савчук, Валерий Владимирович — В Википедии есть статьи о других людях с такой фамилией, см. Савчук. Валерий Владимирович Савчук Дата рождения … Википедия
Культурал — новый производитель на рынке интеллектуальной и массмедиальной продукции. В ситуации обращенности коллективного внимания к артефактам массовой культуры, поставляемым СМИ, он не только успешно конкурирует с интеллектуалом, писателем и куратором … Проективный философский словарь
алгы — с. 1. Алдагы, ал яктагы 2. Алдагы, киләчәк, киләсе. и. Алдагы көн, киләчәк 3. сир. Алдынгы, культуралы. АЛГЫ БҮЛМӘ (ЯК) – Ал як. АЛГЫ САФ – күч. Нин. б. эшнең, хәрәкәтнең алдынгы өлеше. АЛГЫ СЫЗЫК (КЫРЫЙ, ПОЗИЦИЯ) – Хәрәкәттәге армиядә дошманга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басу — I. и. Культуралы үсемлекләр үстерелә торган җир мәйданы, иген кыры. Иген кырының аерым бер иген үскән өлеше үлән басуы. БАСУ КАПКАСЫ – Авылдан кырга чыгу юлларында корылган капка, кыр капкасы. II. БАСУ – ф. 1. Аякка калкыну, вертикаль хәлгә килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
затлы — 1. Асыл зат нәселеннән булган, яхшы нәсел дип саналган. Яхшы тәрбия алган, тәрбияле, эчке культуралы 2. Яхшы токымлы (хайваннар, кошлар тур.) 3. Кыйммәтле, асыл. Югары сыйфатлы һәм материалы яхшы булган. рәв. Матур, яхшы итеп затлы киенү. ЗАТЛЫ… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
инк — Хәзерге Перу территориясендә яшәгән югары культуралы борынгы халык вәкиле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
колмак — диал. Тут агачлары семь. үрмәле үсемлек, кайбер культуралы төрләре сыра ясау өчен файдаланыла. Шул үсемлекнең нарат күркәсе сыман оешма чәчәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
комалак — диал. Тут агачлары семь. үрмәле үсемлек, кайбер культуралы төрләре сыра ясау өчен файдаланыла. Шул үсемлекнең нарат күркәсе сыман оешма чәчәге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
культуралаштыру — 1. Культуралы итү 2. Авыл хуҗалыгы культуралары үстерү өчен эшкәртү (җир тур.). Авыл хуҗалыгы культурасына әверелдерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күзәләү — диал. I. 1. Кемне яки нәр. б. җентекләп карау, күзәтү, тикшерү 2. Нәр. б. кайгырту, булдырырга тырышу үз файдасын гына күзләп 3. Карап сайлау, үзеңә охшаганны эзләү. II. КҮЗЛӘҮ, КҮЗӘЛӘҮ диал.) Кыргый җимеш агачына культуралы җимеш агачы бөресен… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге